De VVD en de eurocrisis: niet oplossen, maar groter maken

Ik heb net het VVD verkiezingsprogramma doorgenomen op het onderwerp eurocrisis, het belangrijkste economishe onderwerp van de aanstaande verkiezingen. Ik hoef het niet eens samen te vatten. De drie alinea’s hieronder bevatten volgens mij alles wat de VVD hierover heeft te melden. Dat is op zich al iets om je als partij diep voor te schamen, maar dat terzijde.

Hoofdpunt: de VVD wil alleen strenge begrotingsregels (bestaan al) en wie zich daar niet aan houdt, wordt de euro uit geknikkerd. Met dit onnadenkende gejeuzel geeft de VVD blijk helemaal niets van de crisis te snappen. Uitzetting uit de euro zet de ‘mother of all crises’ in werking: een run op banken en overheden waardoor de economische schade wordt gemaximaliseerd, landen en banken gegarandeerd failliet gaan en helemaal niets van ons geld (in banken, beleggingen, en pensioenfondsen) dat is uitgeleend aan het uitgezette land terugkomt. Zie ook Barry Eichengreen. De VVD-opstelling levert daarom geen constructieve bijdrage aan oplossing van de eurocrisis. Sterker, ze maakt die alleen maar nog groter.

Daarnaast zegt de VVD nog iets over strenger toezicht op de banken en tijdelijk steun verlenen aan banken in nood. Op zich prima, maar banken kunnen al aankloppen bij de centrale bank/ECB en wat met strenger toezicht wordt bedoeld, is mij niet duidelijk geworden. Daarnaast wijst de VVD euro-obligaties ten principale af.

De opvattingen van de VVD zijn fundamenteel onverenigbaar met het voortbestaan van de eurozone. Daarvoor zijn minimaal een bankenunie, een lener in laatste instantie voor overheden en fondsen voor de herstructurering van geheel of gedeeltelijk failliete overheden en banken nodig.

De opstelling van de VVD is cynisch en getuigt van minachting van de democratie. De eurocrisis is niet afgelopen na 12 september. Maar de kiezer weet met een stem op de VVD niet waarop hij stemt. Of hij moet doelbewust willen stemmen op een partij die door economische onnozelheid slechts aanstuurt op het einde van de euro.

De VVD en de eurocrisis in het verkiezingsprogramma

In de samenvatting: “De afgelopen jaren hebben we gezien dat het in het Nederlands belang is als ook andere eurolanden hun overheidsfinanciën op orde brengen. Landen die dat niet doen worden beboet zoals vastgelegd in het Stabiliteits- en Groeipact. Heeft dat geen effect, dan zal het land uiteindelijk de eurozone moeten verlaten. Eventuele steun aan eurolanden kan alleen als het land afdwingbaar alle maatregelen neemt om zijn begroting op orde te brengen en de economie te versterken.

In de hoofdtekst: “De afgelopen jaren hebben we gezien dat het in het Nederlands belang is als ook andere eurolanden hun huishoudboekje op orde hebben. Daarom steunt de VVD de doelstellingen van het Europese stabiliteits- en groeipact. Dit zorgt ervoor dat ook andere eurolanden hun tekorten terugdringen en draagt bij aan een stabiele euro. Als eurolanden hun overheidsfinanciën niet op orde brengen, moet niet worden geschroomd om sancties uit het stabiliteits- en groeipact op te leggen. In eerste instantie moeten die landen een boete krijgen. Als dat niet helpt is het uiteindelijk onvermijdelijk dat het betreffende land de euro zal moeten verlaten. De VVD ziet niets in euro-obligaties, omdat dit de belangrijkste prikkel wegneemt bij probleemlanden om hun begroting op orde te brengen en te houden.

De komende jaren zullen nog veel besluiten moeten worden genomen om de rust en stabiliteit rond de euro terug te brengen. De VVD beoordeelt de voorgenomen maatregelen langs drie lijnen. In de eerste plaats wegen we af wat in het Nederlandse belang is. Als het bijvoorbeeld met het oog op het financiële risico voor Nederland goedkoper is om eurolanden te helpen met leningen uit een noodfonds, dan doen we dat. De tweede voorwaarde is dat landen afdwingbaar alle maatregelen nemen om hun overheidsfinanciën zo snel mogelijk op orde te krijgen. Ten derde zal deze situatie moeten worden aangegrepen om de aansturing van de euro te verbeteren. Daarvoor hoeft geen macht te worden overgedragen aan Brussel. Wél moeten de afspraken worden gehandhaafd die de eurolanden hebben gemaakt bij de start van de monetaire unie. Dit is vastgelegd in het nieuwe begrotingsverdrag, dat de VVD dan ook ondersteunt.

De financiële sector in Nederland vervult als krediet- en dienstverlener een belangrijke economische functie. Een goed functionerende financiële sector is essentieel voor kredietverlening en efficiënte marktwerking. Uitgangspunt hierbij moet zijn dat de klant centraal staat. Om financiële stabiliteit tijdens een crisis te waarborgen, kan tijdelijke overheidssteun aan financiële instellingen gerechtvaardigd zijn. De overheidssteun moet echter zo snel mogelijk worden afgebouwd. Bestuurders van financiële instellingen die overeind worden gehouden door de overheid hebben geen recht op variabele beloningen zolang deze instellingen afhankelijk zijn van overheidssteun. De financiële crisis heeft aangetoond dat heldere scherpe regels en een strenge marktmeester noodzakelijk zijn. Waar financieel toezicht in het verleden tekort is geschoten, dient deze te worden aangescherpt.”